Anevrizma kanaması
Beyin anevrizması, damar duvarında zayıf bir noktata oluşan balonlaşmadır. Anevrizma kesesinin duvarı, normal bir damar duvarına göre çok daha ince ve zayıftır. Kalbin kanı pompalaması sonucu damar içinde oluşan yüksek basınç, zayıf olan anevrizma duvarında delinmeye, yırtılmaya neden olabilir. Böyle bir durumda damar içindeki yüksek basınçlı kan, anevrizma duvarındaki delikten damar dışına fışkırır şekilde çıkarak, beyinin kıvrımları arasına boşalır ve beyin kanamasına neden olur. Bu tip beyin kanamalarına subaraknoid kanama adı verilir. Anevrizmanın patlamasına bağlı gelişen beyin kanaması, oldukça ciddi bir tıbbi durumdur. Anevrizma kanaması geçiren hastaların %20-25'i hastaneye ulaşamadan hayatını kaybediyorlar. Hastaneye ulaşıp tedavisi başlatılan hastaların da yaklaşık %15-20'si, kanama sonrası gelişen komplikasyonlar nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Bu ağır tablo, bir anevrizmasının henüz kanamadan tespit edilebilmesinin ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.
Anevrizma kanamasının belirtileri
Anevrizma kanamasının belirti ve oluşturduğu şikayetler, kanamanın şiddetine bağlı olarak değişebilir. Ani başlayan ve şiddetli bağağrısı, anevrizma kanamasının en sık görülen belirtisidir. Tipik olarak hastalar, bu başağrısını “hayatımın en şiddetli başağrısı” şeklinde anlatırlar. Başağrısına ek olarak hastaların önemli bir kısmında bulantı ve kusma görülür. Anevrizma yeri ve kanamanın şiddetine bağlı olarak, ani gelişen göz kapağı düşüklüğü, çift görme, konuşma bozukluğu, kol ve/veya bacaklarda kuvvet kaybı, çevresindekilerle iletişim kuramama, sara nöbeti, bilinç kaybı veya tam bir koma hali gelişebilir. Beyin kanaması geçirdiğinden şüphe edilen hasta, acil olarak yoğun bakım ünitesi olan bir hastaneye sevk edilmelidir.
Kanamış anevrizma nasıl tedavi edilir?
Anevrizmaya bağlı beyin kanaması geçiren bir hastanın tedavisi yoğun bakımda yürütülür. Kanama sonrasında ilk yapılması gereken işlerden biri, beyin kanamasına neden olan anevrizmanın tespit edilmesidir. Bu da anjiografi ile yapılır. Anjiografi sonucunda anevrizma tespit edilen hastaların tedavisi en kısa süre içinde yapılmaldır. Çünkü, kanamış bir anevrizma mümkün olan en kısa süre içinde kapatılmazsa, %35 olasılıkla 30 gün tekrar patlayarak ikinci bir beyin kanamasına neden olur. Bu ikinci beyin kanaması, hastanın hayatını kaybetmesine veya tıbbi durumun daha da ağırlaşmasına neden olur. Bu nedenle kanamış anevrizmalar, en kısa süre içinde tedavi edilmeli, yani kapatılmadır.
Endovasküler tedavi (kapalı yöntem), kanamış beyin anevrizmalarında ilk tedavi seçeneğidir. Kapalı yöntemle tedavi, anjiografi kullanarak ve damar içinden gerçekleştirilen tekniklerle, kafatası açılmadan yapılır. Kanamış bir anevrizma, çok düşük olasıklıkla da olsa, kapalı yöntemlerle tedaviye uygun olmayabilir. Böyle bir durumda anevrizmayı kapatmak için açık cerrahi uygulanır.
Kanamış olan anevrizma kapatıldıktan sonra
Anevrizma kapatma operasyonundan sonra hasta, yoğun bakımda takip ve tedavi edilmeye devam edilir. Anevrizmanın kanaması sonucu beyin kıvrımları arasına yayılmış olan kan, beyni çevreleyen sıvı içinde bazı zararlı maddelerin oluşmasına neden olabilir. Bu maddeler, beyin damarlarında spazmlara (büzüşmeye) neden olur. Beyin damarlarındaki spazm, çok şiddetli olursa beyinde kalıcı hasarlar gelişebilir. Anevrizmanın kanamasından yaklaşık 4-7 gün sonra orataya çıkan bu damar spazmları, kan basıncını yüksek tutup ve spazmı azaltıcı ilaçlar verilerek tedavi edilir. İlaç tedavisine cevap vermeyen durumlarda, vazospazm gelişen damar noktalarını balonla genişletmek gibi anjiografik tedavilere ihityaç duyulabilir. Hastaların bir kısmında damar spazmı, tedaviye cevap vermeyecek kadar şiddetli olabilir, ve hatta hasta bu nedenle hayatını kaybedebilir.
Anevrizma kanaması yaşamış hasta, anevrizma başarıyla kapatılıp, spazm dönemi de gerekli tedaviler uygulanarak atlatıldıktan sonra taburcu edilir. Taburcu olduktan 6-12 gün sonra kontrol anjiografi yapılmaldır.
